Veel gemeenten gaan over tot het (bijna) ‘zalig verklaren’ van kurk op kunstgrasvelden, maar is kurk die eer waard?

Na alle media-aandacht voor de mogelijke schadelijke stoffen in het rubbergranulaat op de kunstgrasvelden en het wel of niet van invloed zijn op de gezondheid, besluiten steeds meer eigenaren van de kunstgrasvelden om de zogenaamde ‘infill’ te wijzigen. Daarbij wordt vaak gekozen voor kurk, maar is dat de beste keuze?

Op de kunstgrasvelden kan worden gekozen voor drie soorten materialen voor de nodige opvulling tussen de kunstgrassprietjes. Dit zijn:

• Gerecycled materiaal
• Synthetisch materiaal
• Natuurlijk materiaal

Al deze materialen hebben voor- en nadelen en dan is het zaak om een zo goed mogelijke keuze te maken voor gebruik op de kunstgrasvelden. Het lijkt nu alsof er snel een keuze is gemaakt om maar van die discussie en natuurlijk die mogelijk schadelijke stoffen af te komen van het rubbergranulaat.

Laten we die drie soorten eens vergelijken.

	Gerecycled: SBR-rubbergranulaat	Synthetisch: TPE/ EPDM	Natuurlijk: Kurk/ kokos
Voordelen	Prijstechnisch gunstig Goede sporttechnische eigenschappen Veel materiaal beschikbaar Onderhoud relatief eenvoudig Gecoat in meerdere kleuren leverbaar	Recyclebaar TPE (EPDM minder goed recyclebaar) In verschillende kleuren verkrijgbaar‘ Geurloos’ Herkomst onbekend Onderhoud eenvoudig Verkrijgbaar in eentopping (TPE), gemalen materiaal (TPE/EPDM) of andersoortige vorm	Natuurlijk product/ uitstraling Recyclebaar‘ Geurloos’ Sporttechnische normen redelijk conform natuurgrasvelden
Nadelen	Hinderlijke geur bij zomerse dagen Hittevorming bij zomerse dagen Materiaal transporteert zich naar de omgeving (milieu, kleedkamers, wasmachines, etc.) Stofvorming Hoge stortkosten	Hoge prijs Over het algemeen hoge densiteit (veel kg nodig voor zelfde volume) Materiaal transporteert zich naar de omgeving (milieu, kleedkamers, wasmachines, etc. (transporteert zich in mindere mate dan SBR-granulaat)	Hoge prijs (over het algemeen prijstechnisch gunstiger dan syntetisch rubber) Nog relatief onbekend product Kan gaan drijven bij extreme regenval Wordt hard bij strenge vorst (vooral kokos)
Onzekerheden	Mogelijke uitloging van zink Bron/ kwaliteit moeilijk te achterhalen Recyclebaarheid in volgende generatie velden Kleurvastheid van gecoat rubbergranulaat	Materiaaltechnische kenmerken worden op dit moment niet getest (verkitting, verharding, verpulvering, etc. Hierdoor veel kwaliteitsverschillen)	Materiaaltechnische kenmerken worden op dit moment niet getest (verkitting, verharding, verpulvering, etc.). Hierdoor veel kwaliteitsverschillen Onderhoud kan duur uitvallen Mogelijke compostering (voedingsbodem voor schimmels en bacteriën) Beschikbaarheid versus kwaliteit

Eisen infill

Welk soort ‘infill’ materiaal is nu dan het beste? Een kunstgras ‘instrooi’ product moet technisch aan vele eisen voldoen en moet tenminste de volgende eigenschappen hebben.

Het moet bestand zijn tegen:

• Alle weersinvloeden zoals: zon (UV-zonnestraling), regen, vorst, wind en hoge temperaturen
• Intensief gebruik door sporten en belasting van onderhoudsmachines
• Veroudering: niet of zo weinig mogelijk verharden of uiteenvallen tot fijnere delen

Belangrijke eisen en/ of wensen zijn:

• Zacht (spelerscomfort, bij maken sliding/ skinabration eis)
• Splash: kunstgras infill mag niet te veel opspringen, lage infill verplaatsing, minder infill verlies, microplastics discussie
• Goede sporttechnische eigenschappen
• Veilig en schoon voor mens en dier: voldoen an Europese veiligheidsnormen voor betreffende toepassing net met voorkeur aan speelgoednorm
• Hygiëne: voorkomen brandhaarden van bacteriën, schimmels en algen
• Geur: voorkeur geurloos
• Duurzaam en recyclebaar: het product kunnen hergebruiken of anders waarde toevoegen aan de circulaire economie en voorkeur ‘cradle to cradle’
• Gewicht (hoge soortelijk massa/ SM): voorkomen opdrijven of wegwaaien
• Herkomst infill: voorkeur voor dicht bij de toepassing, voorkomen lange transportafstanden, CO2-footprint
• Prijs: voorkeur voor lage aankoopprijs, kunstgras betaalbaar houden
• Brandbaarheid: hoge brandweerstand
• Compacteren: product mag geen harde massa worden, voorkomen veldverharding/ goede waterdoorlatendheid
• Warmte opname: warmte opname zo laag mogelijk, voorkomen dat kunstgrasveld (in de zomer) te warm gaat worden
• Wateropname: kan een voordeel zijn (bv. Speeleigenschappen), maar ook een nadeel bv. Winter/ vorst / algen

Als we de bovenstaande criteria los laten op de soorten infill dan komen we tot de volgende scorekaart. Met andere woorden voldoet de infill aan de vermelden eigenschappen

Eigenschappen	SBR	PE	EPDM	TPE	Kurk
Weersinvloeden	4	2	3	3	2
Intensief gebruik	4	4	4	4	2
Veroudering	3	3	4	5	1
Zacht	3	2	4	3	3
Splash	1	3	3	3	2
Goede sporttechnische eigenschappen	3	3	4	3	3
Veilig en schoon	1	5	3	5	3
Hygiene	4	4	4	4	1
Geur	1	5	5	5	5
Duurzaam en recyclebaar	1	5	2	5	4
Gewicht	4	1	4	4	1
Herkomst infill	2	4	4	4	2
Prijs	5	3	1	2	4
Compacteren	4	3	2	3	2
Warmte opname	1	3	3	4	4
Totaal	41	50	50	57	39

NB. Score is 1 t/m 5, waarbij 1 slecht en 5 uitmuntend

De kosten

Het aanleggen van een kunstgrasveld houdt meer in dan het neerleggen van een grasmat van kunststof. Er gaat nogal wat aan vooraf voordat die grasmat gelegd kan worden en ook rondom moet nogal wat gebeuren. Een opsomming.

• Onderbouw (zandlaag en sporttechnische laag)
• Bovenbouw (toplaag, grasmat en infill materialen)
• Veldverlichting
• Hekwerken (leunhekken en ballenvangers)
• Verharding rondom het veld
• Veldinrichting (doelen en dug-outs)

De kosten per type veld zijn dan:

Soort infill	SBR	PE	EPDM	TPE (hollow)	TPE (solid)	Kurk
Kosten	€ 379.000	€ 450.000	€ 466.000	€ 454.000	€ 464.000	€ 442.000

Onderhoud en exploitatie

Een kunstgrasveld wordt normaliter aangelegd op basis van een levensduur van 30 jaar. De toplaag van het kunstgrasveld heeft echter een gemiddelde levensduur van 15 jaar. Dit betekent dat de toplaag dus vervangen moet worden halverwege de totale levensduur. Ditzelfde geldt ook voor de infill die gebruikt wordt op het veld. Elke soort infill heeft zijn eigen manier van onderhoud nodig en dat verschilt sterk en ook zeker in de kosten.

Een veld met kurk is het duurst in onderhoud, omdat dit intensiever moet worden gepleegd vanwege bijvoorbeeld de gevoeligheid voor schimmelvorming. Ook moet het na (maximaal) zeven jaar worden behandeld vanwege de degradatie van het materiaal. Daarbij heeft het materiaal statische eigenschappen waardoor het aan schoenen en kleding kan blijven kleven. Vanwege al deze redenen moet het onderhoud aan kurkvelden zeer specifiek en goed worden uitgevoerd.

Voor alle kunstgrasvelden geldt dat als de toplaag en de infill niet professioneel en op de juiste manier worden onderhouden deze dan nog veel eerder aan vervanging toe zijn. De kunstgrasvelden van FVC bijvoorbeeld hebben het slechts zeven jaar volgehouden en moesten toen al worden vervangen. Dit is de helft van de normale gemiddelde levensduur. De kunststof grassprieten kwamen niet meer boven het rubbergranulaat uit en daarom kleurde het veld ook zwart. Als je al deze kosten van exploitatie mee neemt in het totale plaatje dan komen de kunstgrasvelden met de aanleg erbij op een flink bedrag en dus een kurkveld als duurste optie.

Conclusie

Voor de sport is een veld met TPE infill de beste keuze. Deze voldoet aan de gestelde eisen. Het infill wordt al langere periode gebruikt in de sport. Het voldoet aan het ‘cradle to cadle’ principe, het is veilig en schoon en heeft goede sporttechnische eigenschappen.

Bron: KNVB en Gemeente Montfoort

Artikel: Is kurk het nieuwe SBR?